Stilte

In Vlaanderen hebben ze iets bijzonders: Portaal van deStilte. Punt be. Dat het zo bijzonder is heb ik geleerd van een Belg, die op de grens met ons land groot geluk vindt. Namelijk: in het Zwin. Waarom? Dat laat zich raden. Vanzelfsprekend vanwege de stilte. Hij besteedde een half uur aan een exposé over stilte in het stiltegebied van Dender-mark (nabij Brussel), en hij meende iets van 'dat gevoel' in het Zwin te beleven. Lees Seneca, adviseerde hij. Lof der stilte. Waarom je vandaag de dag gelukkig kunt worden van stilte.

Nou ben ik zelf zonder het Vlaamse portaal al extreem gelukkig in het Zwin. Ik sta de hele dag in contact met de wereld, via Facebook en twitter en blogspot. En ik kan je zeggen:  wanneer je een beetje lawaai maakt op de sociale media, dan ben je behoorlijk druk - midden in de stilte.

Dus... Stilte? Lawaai! Lawaai? Stilte!

Dank u meneer de Vlaming, u ontsloot mijn oren, mijn ogen en mijn blikrichting. Ik heb mijn one-liner, na twee jaar mailen en bellen,  bloggen en twitteren. Na tijdbalkgevechten op Facebook, borden op Pinterest, tweets bij min tien en blogs bij windkracht negen, en zelfs flessenpost werpen in de golven. Na eindeloos koeterwalen over experimenten met social media en virtuele personages, na lange lofredes op de schoonheid van het Zwin, de geur van het strand en de magie van de zee weet ik wat me bezighield. Schoonheid, geur en magie? Het is een combinatie die een mens, indien gevoelig, bij de strot grijpt en nooit meer loslaat. Maar ging het daar om? Mijn one-liner is geboren. Ik besta in stilte.
 

Oubollig is Seneca - nieuw zijn de media

Ik geef toe dat het klef klinkt, maar het is gewoon een citaat van Seneca: ik ben blij in stilte. De zwingodin gaat schrijven. Lof der Stilte. Jatten mag na vijftig jaar. Zeker als je iets toevoegt. Want uiteraard: oubollig is Seneca - maar nieuw zijn de media.

Ik zal het even uitleggen voor u denkt: de Zwingodin raaskalt. U kunt ook even lezen in de bijdrages van de Vlaamse intellectuelen die zich hard maken voor stiltecultuur. Zij zien stilte als motor voor het leven, het leren, en als voorwaarde voor verdieping... kortom als leefkwaliteit. Als een mens zonder veel ongewenste geluiden existeert, is ontwikkeling nabij. En welzijn en geluk. Zeggen de meeste denkers. Na een tijdje heb je de gewone stilte (geluidloosheid) dan niet eens meer nodig.

Alles goed en wel, zei ik tegen de Vlaming, in Nederland heb je ook best een enkele Drenth die zo denkt, maar.... de gemiddelde Hollandse denker wil toch wel graag het glas heffen met een mededenker. En dat doen ze doorgaans toch echt midden in de herrie.
Ja, dat snapte mijn Vlaming ook wel. Geus en Duvel enzo. Geleerde prietpraat in de kroeg. Dat zag hij ook niet zo zitten in Waterlandkerkje. Niet voor niets, grijnsde hij, is dat Vlaamse stiltegebied zo dichtbij Brussel. Kwartiertje. De wind staat meestal precies goed om Brussel niet te horen (of te ruiken, maar dat is weer een ander verhaal) - en als je zin hebt dan dompel je je lekker onder in de kolkende metropool, waar je kunt kiezen uit honderden eetadressen en nog meer biersoorten.
Ah... dat mist Nederland dus. Stilte ten (zuid)westen van de Randstad. Helaas: daar is de vaargeul.

Toch ligt in mijn blikveld en aan mijn voeten de enige plek in Nederland waar sporen en snelwegen ontbreken, en geluiden uit de lucht of van zee komen. De enige plek in Nederland waar je de snelwegzoem ECHT niet hoort.
Niet dat het aantal decibellen hier nu constant laag is trouwens. Integendeel zelfs. Soms moet ik mijn oren dicht houden bij hoog water of harde wind. Beukende golven, krijsende meeuwen en ruisend helmgras - ik verzeker u dat laatste al veel luider klinkt dan een verre snelwegzoem. Stilte? Het stilte-verhaal gaat niet over ontbrekend geluid natuurlijk; het gaat over ontbrekend ongewenst geluid.
 

Mobiel democratiseert stilte

Het is een gotspe dat Zeeland krimp problematiseert. Creatiever zou zijn om het kapitaal met goud te omlijsten en de regio tot stilteparadijs uit te roepen, een leuke Stilte-app te bouwen voor de iPad en te investeren in state of the art breedbandverbindingen. Want zeg nu zelf: geografisch het meest geïsoleerde gebied met de minste voorzieningen van het land zijn is gewoon pech, maar om virtueel hetzelfde te presteren is behoorlijk sukkelig. Juist media kunnen van nood een deugd maken.

Weet u, ik ben de hele dag aan het kijken en denken, en in dit jaargetijde is er vrijwel niemand aan het strand - behalve dan af en toe een Vlaamse intellectueel, een groenlinkse wandelaar (ook vaak intellectueel) of een tobbende dichter (ook al meer gewend om te denken dan om te praten...). Ze houden heel af en toe wel van een praatje, maar mijn contacten zijn schaars... Ik MOET dus wel via mijn devices in verbinding staan met de rest van de wereld.
Tal van wetenschappers toonden aan dat zonder verbinding met anderen het grote wegkwijnen nabij is. Niemand houdt een contactloos bestaan vol. Ook de Zwingodin niet, ook een personage niet. Daarom ben ik vergroeid met mijn mobiel.

Maar.
Kent u het vooroordeel tegen mensen die chronisch vergroeid zijn met een mobiel? Urban idiots. Contacten met de 'echte' buitenwereld zijn verloren, hun vingers verkleefd aan Echofon, bladerend door de events op Facebook, eeuwig whats-append of pingend. 

Stilte maakt ook een mobiel anders. Of misschien juist andersom: de mobiel maakt stilte anders. Namelijk: de mobiel maakt stilte toegankelijk voor niet-boeddhisten, niet-priesters, niet-zonderlingen, niet-natuurvorsers, niet-kluizenaars. Het apparaat der apparaten democratiseert stiltebeleving.

Ik heb twee jaar gezocht. Naar antwoord op de vraag wat social media en intensieve online interactie met een virtueel personage doen. Ontwikkeling? Flat character, round character? Het antwoord leek ontnuchterend: ze doen niet meer met een personage in de stilte dan met een mens in de drukte. Maar de ontdekking die personage en mens maakten is groots. Lof der Stilte.

Waarvan acte in komende blogs en tweets!