woensdag 22 juni 2011

OH-1 (Oral History 1) Uilenspiegel

Oral History Part One: inleiding Uilenspiegel. Wie helpt me aan details?

In 1962 vond een drama plaats in het Zwin: de Belgische piratenzender „Uilenspiegel", leed schipbreuk en strandde voor de kust. De zender was een doorn in het oog van de BRT want snoepte een groot aantal luisteraars af van hun potentieel. En de Belgische regering had de illegale zender allerlei maatregelen in het vooruitzicht gesteld, na de ramp zou er een wet komen die illegaal zenden verbood. Het schip, gekocht door de radiomaker Calluwe, dreef voor de Belgische kust en zond dagelijks uit.

De „Uilenspiegel" kwam in midden in de nacht, 16 december, om kwart voor drie, tijdens een heftige storm, in accuut gevaar doordat de luiken wegsloegen. Het duurde nog veertien lange uren voor het schip strandde op de Zeeuwsvlaamse kust tussen het Zwin en Cadzand. De bemanning, negen mensen, werd gered. Het schijnt dat 1 persoon later overleed - maar onduidelijk is wie.

Vijf van de negen opvarenden konden mee met een reddingboot uit Zeebrugge; de vier anderen werden iets later, het werd al weer avond, meegenomen door de reddingboot President Wierdsma uit Breskens.

De gezagvoerder heette Marcel van Massenhoven (toen 37) uit Heist aan Zee, machinist was Oscar van Torre (toen 52) uit Zee-brugge, kok was Roger du Moleijn (toen 28) eveneens uit Zeebrugge, technicus was Paul van Bockstaele uit Wilrijk, bij Antwerpen.

Graag wil ik bovenstaande mensen - mochten ze nog in leven zijn - spreken over de gebeurtenis. Wie weet of zij nog leven (Van Torre vermoedelijk niet...) of wie weet of er familieleden of anderen zijn die mogelijk een verhaal over de schipbreuk hebben?

Het schip had een grote hoeveelheid overslaand water binnen gekregen, maar was tot voor de stranding niet lek. Wel was er daarna veel schade aan de zendinstallaties waardoor er niet meer kon worden uitgezonden.

Een anekdote van direct na de ramp, verteld door Van Massenhoven: "Het zal ongeveer kwart over drie zijn geweest toen mijn twee wachtslieden alarm sloegen. Dat was evenwel niet meer nodig, want een paar vreselijke windstoten van naar schatting windkracht 11, deden het radioschip sidderen. Toen wij aan dek kwamen waren enkele luiken weggeslagen en liep het water zo snel naar binnen, dat enkele bemannigsleden in hun hut tot kniehoogte in het water stonden. Vrijwel onmiddellijk daarna kwam de gehele zendinstallatie naar beneden tuimelen. Vermoedelijk zal er niets meer van bruikbaar zijn. Toen vonden wij het hoog tijd om met een paar vuurpijlen de aandacht op ons te vestigen."

De veerboot van de dienst Zeebrugge-Folkestone de 'Sufforlk Ferry' zag de noodseinen en waarschuwde de Belgische kust. Reddingboten uit Zeebrugge en de Belgische sleepboot Burgemeester Van Damme kwamen te hulp.

Graag wil ik mensen die op dit moment de reddingboten bestuurden spreken! Als dat nog kan. Iemand informatie?

De reddingsploeg heeft eerst getracht het schip met losgeslagen ankers te behouden. Tot driemaal toe is een tros vastgemaakt aan een sleepboot. Iedere keer brak hij af. 's Middags heeft de reddingsboot uit Zeebrugge vijf van de negen mensen met veel moeite van boord gehaald. Later haalde de Nederlandse reddingboot de andere vier van het schip. Deze boot moest daarvoor twee keer uitvaren. Twee van hen wilden niet meteen mee...

De gezagvoerder en de machinist wilden in eerste instantie aan boord blijven en bleven in de stuurhut van het radioschip zitten. "Op dat moment was het al donker en het schip raakte steeds verder in het water bij het Zwin", zou op dat moment de kapitein van de "President Wierdsma" gezegd hebben „Wij hebben hun toen kort en duidelijk aan het verstand gebracht dat het nu toch hoogst gevaarlijk werd. Eerst toen wilden de laatste twee er ook af. De machinist sprong op de rand van het vangnet, en toen wij op een zeetje weer naar boven gingen hebben wij de kapitein ook maar vastgepakt en aan boord getrokken". Nauwelijks waren de laatsten gered of de „Uilenspiegel" zat vast op het strand bij Cadzand.

De oprichter van Uilenspiegel, Caluwe, was kort hiervoor overleden, zie
http://radiomonique963.punt.nl/?r=1&id=363257


Ik ben op zoek naar: opvarenden Uilenspiegel, opvarenden reddingboten, ooggetuigen van stranding in het Zwin. Maar ook naar mensen die VIA deze ooggetuigen het verslag kregen. Mensen uit Cadzand en Retranchement die die dag op het strand waren? En natuurlijk ook naar nazaten van oprichter George de Caluwe.

En naar antwoord op de volgende vragen:
zijn de restanten echt verwijderd door de gemeente sluis? Zou in '71 opgeblazen zijn MAAR... vele toeristen menen bij laag water puntjes van restanten te zien...
Lees het bericht over de toedracht.

5 opmerkingen:

  1. Hallo Zwingodin en 'blogger'
    Piet Faas van Hotel Noordzee en ik hebben de Uilenspiegel zien stranden. We zagen het scheepje van verre aankomen en, gelukkig voor de eigenaar en exploitanten, toevallig net over de Belgische grens op Nederlands grondgebied stranden, een paar honderd meter westelijk van Hotel Noordzee.Zie voor meer informatie mijnerzjds op pag.4 en 112,113 van mijn boek "Van Badhuis tot Boulevard', geschiedenis van Cadzand-Bad en haar ondernemers sinds het prille begin in 1866"
    Groet en veel succes
    Peter de Lijser

    BeantwoordenVerwijderen
  2. ik wist niets van dit verhaal. Maar het klinkt een beetje alsof er een wilde bende vpro-achtige belgen aanspoelden op braaf zeeuws land. Of vergis ik mij? Ik denk niet dat er in Zeeuws-Vlaanderen veel piratenzenderfans waren in die tijd?

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Veel vragen..., een béétje zwingodin gaat dan zelf op onderzoek uit...
    Het verhaal van de uilenspiegel, de namen van de opvarenden, de redders edm. is op vele websites en in tientallen boeken beschreven. Met een beetje kopiëren en plakken geeft dit een vrij compleet beeld.
    Enkele opnamen van radio Antwerpen en meer info over betonnen bootjes via www.terhofstede.nl
    De kleinkinderen van de Caluwe, bovengenoemde ooggetuige Peter de Leijsere, zeezenderhistoricus Hans Knot uit Groningen kunnen je ongetwijfeld veel meer vertellen.
    Ook opvarende Norbert Pauwels (www.siegerländer-beatgeschichten.de/Norbert_Pauwels.html ) is wellicht nog in leven.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Is there anyone, who has some pictures of the blownup from the ship UILENSPIEGEL in 1971?

    please send it to:

    j19kotte57@yahoo.de

    thanks so much

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hallo, Mij naam is Ronald en zoon van Oscar Vantournhout (Zeebrgge) die bij deze reddings tussen de reddingsboot en de Uilenspiegel terechtkwam en enkel dagen nadien overleed aan de gevolgen van dit accident ... hij was amper 38 jaar.

    BeantwoordenVerwijderen