woensdag 20 juli 2011

Ossaert: watergeest of kwelgeest?

Ik ben al een paar weken aan het nadenken over hoe ik Ossaert kan vormgeven. Met een staart in elk geval. Borsten en paardenpoten lukken ook wel. Maar hondenoren??? Nog even broeden. voor de liefhebber hieronder de betekenis van 'den ossaert'.


Ossaert (Osschaert)

Ook in de maak is Ossaert. Wie is Ossaert? Een watergeest. Een spottende watergeest, die in vele Zeeuwse verhalen voorkomt. Ook noemen mensen hem wel een kwelgeest.

Een figuur die meestal vloekt, lelijk maar ontzagwekkend oogt, en over wijde wateren vliegt en dan vilein schaterlacht. De figuur komt voor in volksverhalen waarin het spookt. En dat deed het vaak in oude verhalen: zo’n knotwilg in de schemering geeft een akelige schaduw, en als mensen heel vroeger door de polder liepen, dan werden ze soms bevangen door normale, menselijke angsten. Omdat er veel bijgeloof was, ontstonden er dus lieve en boze spoken. Den ossaert hoort bij de categorie boze spoken.

Een van de verhalen, verzameld door onder meer George Sponselee in het boek ‘Volksverhalen uit Zeeuws-Vlaanderen’, gaat over Wannes, die tijdens een wandeling in het donker den Ossaert tegenkomt. In de gedaante van een hijgend en stinkend gevaarte, die op zijn rug gaat zitten en het hem onmogelijk maakt om door te lopen. Wannes loopt toch moeizaam verder, met een last op zijn rug. Dan is er onweer. Een bliksemflits, en Wannes schudt het spook van zijn nek af, zodat hij het in het licht van de flits kan bekijken. Wat hij dan ziet is prachtig en gruwelijk tegelijk. Het is een monster met een vrouwengezicht en hondenoren, van die lange slappe oren. Het bovenlijf is van een vrouw, met borsten, maar haar billen zijn overdekt met hondenhoor en ze heeft ook een hondenstaart. Haar benen zijn die van een paard of een ezel.

Als hij dit later tegen zijn vrouw vertelt is ze boos: ze denkt dat Wannes met een andere vrouw wil aanpappen. Hij vertelt het in vertrouwen tegen vrienden en binnen de kortste keren pest iedereen Wannes. Die moet wel goed dronken zijn geweest… Wannes gaat dan naar zijn vroegere bovenmeester, die een geleerd iemand is EN nooit iemand plaagt. De bovenmeester duikt in de boeken en weet even later aan Wannes te melden: Ossaert is geen hond, geen vrouw, geen paard maar een capirussa.

Wat is een capirussa, was de vraag van Wannes. Capirussa is een bekende: een monster dat in Indische wateren zou leven of hebben geleefd. Het is een vrouw met hondenoren en een hondenstaart, en voeten als een paard. Het monster zou gezien zijn in de moning van de Maas.

De bovenmeester gaf Wannes een afbeelding, en warempel, het plaatje klopte met wat hij had gezien aan in het bliksemlicht.

Wannes was dolblij en ging met het plaatje naar iedereen die hem had uitgelachen. Helaas, hij moest nog een levensles leren. Hij leerde dat wie gelijk heeft, dan niet altijd krijgt. Hij werd ditmaal nog harder uitgelachen en gepest. Ook zijn vrouw werd nog bozer, nu het weer opnieuw had over het blote wijf met haar paardenpoten.

3 opmerkingen:

  1. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Wat dacht je van de oren van Duitse herder, staan fier overeind en altijd aan het luisteren of het goed gaat in de omgeving. Dat moet onze kustzoekende oosterburen toch ook wel aanspreken.
    Of anders de oren van een spaniƫl, groot en hangend, alsof het hondje de vriendelijkheid zelf is, maar alleen de kenner weet hoe vasthouden/bijtend deze jachthond is.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Wat grappig, dit beeld ken ik va een figuur naast een schild, een zogenoemde schildhouder dus. Kobus

    BeantwoordenVerwijderen